دلیل گیجی خودرو در رانندگی چیست؟

کشیده شدن فرمان یا گیچ زدن خودرو به دلایل متعددی رخ می‌دهد و می‌تواند ناشی از خرابی قطعات مختلفی از خودرو باشد و احتمالا افراد زیادی آن را تجربه کرده‌اند. پیشامدی که می‌تواند امنیت سرنشینان خودرو و همینطور عابرین پیاده را تهدید کند. سرویس مقاله باماشین به عنوان به‌روزترین مجله خودرویی، به انواع گیجی خودرو پرداخته و دلایل رخ دادن آن را نیز برشمرده که پیشنهاد می‌کنیم خواندن آن را از دست ندهید.

گیجی خودرو یعنی چه؟

گیجی خودرو در رانندگی به وضعیتی اشاره دارد که راننده حس نموده کنترل دقیقی بر خودرو ندارد و اتومبیل به شکل ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی به اطراف منحرف می‌شود. این حالت، می‌تواند تجربه‌ای ناخوشایند و خطرناک باشد، زیرا راننده در این شرایط، احساس ناتوانی در مهار خودرو را دارد. به زبان ساده‌تر، تصور کنید که رانندگی شما به جای اینکه روان و تحت کنترل باشد، مانند حرکات یک فرد مست و گیج است. خودرو امکان داشته به طور نامنظم به چپ و راست متمایل شود، و راننده برای حفظ مسیر مستقیم دچار چالش شود. این عدم پایداری و عدم اطمینان در کنترل خودرو، همان چیزی است که به عنوان گیجی خودرو شناخته می‌شود. این پدیده نه تنها باعث کاهش ایمنی رانندگی می‌شود، بلکه می‌تواند استرس و نگرانی زیادی را نیز برای راننده ایجاد کند.

گیجی خودرو اغلب ناشی از ترکیبی از عوامل مختلف است، که شامل مشکلات فنی، شرایط جاده‌ای، و خطاهای راننده می‌شود. دلایل گیجی خودرو را در ادامه بیان می‌کنیم.

دلایل گیج زدن خودرو

انحراف یا گیج زدن خودرو به سه صورت رخ می‌دهد. این انحراف ممکن است در حالت عادی، در سرعت‌های بالا و یا در زمان ترمز گیری رخ دهد. هر گونه ایراد در سیستم هدایت خودرو توانسته هر یک از این موارد را در پی داشته باشد. برای اینکه بفهمیم خودرو دچار این مشکل شده یا نه لازم است در یک مسیر مستقیم حرکت کرده و به مدت چند ثانیه دست خود را از فرمان برداریم. اگر سیستم هدایت خودرو مشکلی نداشته باشد خودرو بدون انحراف به مسیر مستقیم خود ادامه می‌دهد. به صورت کلی دلایل گیجی خودرو عبارت بوده از:

• ایراد در لاستیک‌های ماشین
• بالانس نبودن چرخ‌های جلو
• خرابی میل تعادل
• آسیب بلبرینگ چرخ
• ایراد در سیستم کمک فنر
• مشکل و خراب بودن سیبک
• عملکرد نامناسب سیستم ترمز

ایراد در لاستیک های ماشین

در وهله اول امکان داشته که مشکل از لاستیک‌ها باشد. ساییدگی آج لاستیک می‌تواند موجب بروز این مشکل شود. لاستیک‌های جلوی خودرو از اهمیت زیادی برخوردار هستند. کیفیت و نحوه قرارگیری آن‌ها، آج تایر و اختلاف اندازه آج و گل لاستیک چپ و راست نیز می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. در صورتی که هر تفاوتی بین لاستیک‌ها وجود داشته باشد مانند تفاوت ساییدگی، زاویه چرخ‌ها و... مشکلات عدیده‌ای پیش خواهد آمد. اگر باد لاستیک‌ها تنظیم نباشد سرعت هر چرخ متفاوت خواهد بود و متعاقبا خودرو به طرفین کشیده می‌شود و گیجی خودرو اتفاق افتد.

بالانس نبودن چرخ های جلو

تعادل بین چرخ‌های جلو از نکات دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. عدم وجود بالانس میان چرخ‌های جلو، لرزش فرمان و در صورت برطرف نشدن آسیب به جلوبندی خودرو و کشیده شدن خودرو به یک طرف را در پی دارد. 

خرابی میل تعادل

قطعه با اهمیت دیگر میل تعادل است. وظیفۀ این قطعه نقسیم نیروی چرخش بین چرخ‌ها و جلوگیری از چرخش بیش از حد خودرو به یک سمت است. میل تعادل توسط دو بوش نگه داشته شده است که اگر این بوش‌ها دچار ایراد شوند غربیلک و به تبع آن فرمان دچار لرزش می‌شوند. بوش‌ها بی سر و صدا کار کردن سیستم جلوبندی خودرو را تضمین می‌کنند.

گیجی خودرو به دلیل خرابی سیبک

سیبک قطعه دیگری‌ست که باید مورد توجه قرار گیرد. خرابی این قطعه حرکت مفصلی آن را دچار اختلال می‌کند و مشکلات گیجی خودرو را در پی داشته باشد. سیبک لازم است که حرکات عمودی محدودی داشته باشد و لقی آن موجب لرزش فرمان می‌شود. به طور کلی هرز یا شل شدن اتصالات سیستم فرمان، جعبه فرمان و سیبک انحراف خودرو از مسیر مستقیم را در پی دارد.

خرابی در بلبرینگ چرخ

قطعه مهم دیگر بلبرینگ چرخ‌هاست که مشکل در آن لرزش فرمان خودرو را در پی دارد. خرابی این قطعه صدای خاصی تولید می‌کند که نشان دهنده وجود مشکل در آن است. برای افزایش طول عمر بلبرینگ و عملکرد صحیح آن لازم است این قطعه حتما تنظیم باشد.

ایراد در سیستم کمک فنر

سیستم تعلیق کمک فنر با عملکرد خود ضربات جاده و نوسانات را کنترل می‌کند. لرزش فرمان می‌تواند به دلیل خستگی فنر یا کمک رخ دهد زیرا به دلیل نداشتن استحکام کافی لرزش‌ها را به سیستم فرمان منتقل می‌کنند. شل بودن کمک فنر نیز می‌تواند چنین مشکلاتی همچون گیجی خودرو را شکل دهد.

عملکرد نامناسب سیستم ترمز و گیجی خودرو

در صورت وجود مشکل در سیستم ترمز خودرو گیجی خودرو می‌تواند یکی از تبعات باشد. به عنوان مثال خرابی پمپ ترمز توازن و تعادل میان چرخ‌ها را به هم می‌زند و انحراف خودرو را در پی دارد. خرابی لنت‌ها موجب می‌شود در زمان ترمزگیری خودرو در جهتی که لنت بهتری وجود دارد کشیده شود. در صورتی که نشتی روغن از سیلندر وجود داشته باشد دیسک‌ها چرب گشته و اصطکاک لازم بین لنت و دیسک ایجاد نمی‌شود. علاوه بر این دیسک می تواند خورده، خراشیده و تاب دار شود که بسته به محل قرار گیری قطعه آسیب دیده جهت انحراف خودرو متفاوت است.

بیشتر بخوانید: دلیل سفت شدن فرمان چیست؟

دلایل گیجی خودرو در زمان ترمز گرفتن

در حین ترمز گیری به دلایل مختلفی این امکان وجود داشته که اتومبیل دچار انحراف شود و یا همان مسئله گیجی خودرو رخ بدهد. دلایل آن را در ادامه می‌خوانید:

• اتمام لنت‌های یک طرف خودرو

تعویض نامناسب لنت‌ها (ناهماهنگی بین زمان تعویض) موجب تمام شدن زودتر یکی از آن‌ها خواهد شد. در این حالت در زمان ترمز گیری به علت عملکرد با تأخیر لنت تمام شده خودرو به سمتی انحراف پیدا می‌کند که لنت بهتری در اختیار دارد. این مشکل در سرعت‌های بالا با صدای سوت مانند خود را نشان می‌دهد.

• ایراد در سیستم ترمز

در صورت خرابی پمپ ترمز تعادل بین چرخ‌ها و ترمز از بین رفته، خودرو دچار انحراف می‌شود. همچنین در صورت نشت روغن به دیسک‌ها اصطکاک لازم با لنت‌ها ایجاد نشده و گیج شدن خودرو را در پی دارد.

• آسیب در بلبرینگ

آسیب در بلبرینگ چرخ‌ها و یا اتصالات نامناسب آن‌ها ایراد فرمان و ترمز را در پی خواهند داشت و شاهد گیجی ماشین در لحظه ترمز گرفتن خواهیم بود.

• میزان نبودن فرمان

خوردگی یا آسیب به قطعات مختلف سیستم فرمان و جعبه فرمان عملکرد فرمان را دچار اختلال کرده و انحراف خودرو را در هنگام ترمز تجربه می‌کنیم.

دلایل گیجی ماشین در سرعت بالا

از دلالیل اصلی انحراف یا گیجی خودرو در سرعت‌های بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که توجه نداشتن به آنها می‌تواند خطرات جبران ناپذیری را برای راننده به وجود آورد. مورد اول شاید تنظیم نبودن باد تایرها باشد! در صورت عدم توازن باد لاستیک‌ها سرعت چرخیدن آن‌ها یکسان نخواهد بود و بنابراین انحراف خودرو به یک سمت را در پی خواهد داشت. این مسأله با تنظیم باد چرخ‌ها برطرف خواهد شد. همانطور که در ابتدای محتوا ذکر شده، لاستیک کهنه و فرسوده هم می‌تواند باعث گیجی ماشین گردیده، یعنی با گذشت زمان و عمر لاستیک‌ها به مرور دچار ساییدگی می‌شوند. اگر این ساییدگی در چرخ‌ها یکسان نباشد انحراف و گیجی خودرو اجتناب ناپذیر خواهد بود.

تنظیم نبودن فرمان یا جعبه فرمان، شل بودن اتصالات، قرقری‌ها و قطعات درون فرمان نیز خواهد توانست که گیجی خودرو در حین حرکت را در پی داشته باشد. از سوی دیگر، در زمانی که لاستیک‌ها به تازگی تعویض شده باشند احتمال رخداد این مشکل وجود دارد. دلیل این مشکل نصب اشتباه تایرها در هنگام تعویض آن‌هاست که لازم است جهت چرخش در اسرع وقت اصلاح گردد. همچنین تحمل بار نیز دلیل دیگر برای گیجی ماشین در رانندگی است؛ چراکه بار قابل تحمل هر وسیله نقلیه محدود است. تحمیل بیش از اندازه بار به خودرو در عملکرد فنرها و کمک فنرها اختلال ایجاد می‌کند که گیجی خودرو در سرعت‌های بالا را منجر می‌شود.

مسئله دیگر این‌ست که در سرعت‌های بالا در زمان عبور از دست اندازها امکان داشته جلوبندی خودرو دچار آسیب شود و انحراف خودرو در پی داشته باشد. از طرفی، ممکن است در پیچ‌ها و یا در سرعت‌های بالا چرخ‌های عقب لیز خورده و انحراف خودرو را در پی داشته باشند. در چنین حالتی باید از گاز دادن یا ترمز گرفتن خودداری شود و فرمان در جهت لیز خورده چرخانده شود. در سرعت‌های بالا همچنین لیز خوردن چرخ‌های جلو نیز موجب انحراف خودرو می‌شود که باید در این حالت با چرخاندن فرمان جهت چرخش چرخ‌های جلو اصلاح شود.

این مقاله را از دست ندهید: علت منحرف شدن خودرو در سرعت بالا چیست؟

سخن پایانی

اهمیت سیستم هدایت خودرو بر کسی پوشیده نیست. عدم عملکرد مناسب قطعات عضو این سیستم گیجی و انحراف خودرو را در پی دارد که به نوبه خود می‌تواند منجر به صدمات جبران ناپذیر جانی و مادی شود. بنابراین شناخت عوامل ایجادکننده این مشکل و تلاش در جهت رفع و یا جلوگیری از آن‌ها در حفظ امنیت صاحبان خودرو و سایر افراد اثر مثبتی دارد. در این مقاله سعی شد با معرفی انواع انحراف خودرو و دلایل رخداد آن در این جهت گام مهمی برداشته شود و از خطرات احتمالی جلوگیری به عمل آید.