گل لاستیک چیست و چه اهمیتی دارد؟

گل لاستیک چیست؟
گل لاستیک به طراحی و شکل آجهای روی سطح لاستیک گفته میشود. این آجها الگوهای پیچیدهای هستند که به صورت شیارها، بلوکها، و خطوطی بر روی لاستیک حک شدهاند و نقش بسیار مهمی در عملکرد و ایمنی خودرو دارند. اهمیت این ساختار تایر در «ایمنی و کاهش خطر لغزش»، «عملکرد خودرو در ترمز و کنترل آن در پیچها»، «کاهش سر و صدا و لرزش» و «افزایش عمر مفید تایر» به چشم میآید.
نقش گل لاستیک چیست؟
برخلاف تصور عامه مردم، آج یا گل لاستیک فقط یک الگوی تصادفی از برآمدگیها و فرورفتگیها نیست! مهندسان طراح لاستیکها به دلایل مختلف از الگوهای متفاوت استفاده میکنند که به عنوان نمونه در زمان خرید تایر، میتواند مسئله مهمی به حساب آمده و لازم است که به توجه داشت. گل لاستیک تنها یک طرح تزئینی نیست، بلکه مجموعهای از کارکردهای حیاتی را بر عهده دارد:

1. چسبندگی و کشش: مهمترین نقش گل لاستیک، ایجاد چسبندگی بین لاستیک و سطح جاده است. این چسبندگی به خودرو اجازه میدهد تا شتاب بگیرد، ترمز کند، و به خوبی در پیچها حرکت نماید. آجها با ایجاد لبهها و سطوح اصطکاک، این چسبندگی را فراهم میکنند.
- در زمینهای خشک: در جادههای خشک، آجها با درگیر شدن با سطح جاده، چسبندگی را افزایش میدهند و استحکام خوبی شکل میگیرد.
- در زمینهای مرطوب: در این مورد، آجها با تخلیه آب از زیر لاستیک، از ایجاد لایه نازکی از آب (آبرفتگی) جلوگیری نموده و همچنان چسبندگی را حفظ میکنند.
2. تخلیه آب: شیارهای موجود در گل تایر به عنوان کانالهایی برای تخلیه آب عمل میکنند. این کانالها آب را از زیر لاستیک به کنارهها هدایت و از لغزش خودرو در آب و هوای بارانی و برفی جلوگیری میکنند. عمق و عرض این شیارها در عملکرد تخلیه آب بسیار موثر است.
3. عملکرد در برف و یخ: برخی از گلهای لاستیک به طور خاص برای شرایط برفی و یخی طراحی شدهاند. این نوع گلها در اکثر مدلها دارای شیارهای بیشتر و بلوکهای عمیقتر هستند که به لاستیک اجازه میدهند در برف و یخ چسبندگی بیشتری داشته باشد. همچنین، برخی از لاستیکهای زمستانی دارای ریزشیارهایی (sipes) میباشند که لبههای بیشتری را به جهت چسبندگی در یخ ایجاد خواهند کرد.
4. کنترل و هندلینگ: طراحی گل لاستیک بر کنترل و هندلینگ خودرو نیز تاثیرگذار است. الگوهای آج به گونهای طراحی میشوند که فرمانپذیری و پایداری خودرو را در شرایط مختلف رانندگی بهبود بخشند.
- لاستیکهای اسپرت: این لاستیکها معمولاً دارای بلوکهای بزرگ و کم شیار بوده که چسبندگی بیشتر و هندلینگ دقیقتری را در سرعتهای بالا فراهم میکنند.
- لاستیکهای مسافرتی: این مدل از تایرها نیز دارای شیارهای بیشتر و بلوکهای کوچکتر در خود هستند که به منظور رانندگی روزمره و شرایط متنوع مناسبترند.
5. کاهش صدا: گل لاستیک همچنین در کاهش صدای ناشی از برخورد لاستیک با جاده نقش دارد. طراحی برخی از الگوهای آج به گونهای است که صداهای ایجاد شده را کاهش داده و باعث رانندگی آرامتری میشوند.
6. دوام و عمر لاستیک: همچنین نوع و طراحی گل در لاستیک میتواند بر دوام و عمر لاستیک نیز تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال اصول برخی از آنها به این شکل هست که سایش لاستیک را به طور یکنواخت توزیع و افزایش عمر مفید آن را باعث خواهند شد.
بیشتر بخوانید: دلیل گیجی خودرو در رانندگی چیست؟
انواع گل لاستیک کداماند؟
گل لاستیکها بر اساس نوع کاربرد و شرایط رانندگی به انواع مختلفی تقسیم میشوند که عبارت هستد از:
- متقارن
- نامتقارن
- جهتدار
- زمستانی
هر کدام از این موارد دارای ساختار و اصول خاص خود بوده و در شرایط متفاوتی به کار میروند. انتخاب گل لاستیک مناسب با توجه به نوع خودرو، شرایط آب و هوایی، و نوع رانندگی بسیار مهم است چراکه انتخاب نادرست میتواند منجر به کاهش ایمنی، کاهش عملکرد خودرو، و افزایش مصرف سوخت شود. انواع آج لاستیک را در ادامه بیان میکنیم.

گل لاستیک متقارن
گل لاستیکهای متقارن دارای الگوی یکسان در هر دو طرف تایر هستند. این نوع طراحی باعث میشود که لاستیکها به طور یکنواخت در هر دو سمت سایش شوند و به همین دلیل عمر مفید بیشتری دارند. گل متقارن لاستیک معمولاً برای خودروهای معمولی و خانوادگی مناسب هستند و در شرایط مختلف آب و هوایی عملکرد خوبی دارند. این لاستیکها به دلیل سادگی در طراحی، هزینه تولید کمتری دارند و به راحتی قابل تعویض هستند.

گل لاستیک نامتقارن
گل لاستیکهای نامتقارن دارای الگوهای متفاوت در دو سمت تایر هستند. این طراحی به لاستیکها اجازه میدهد تا در شرایط مختلف عملکرد بهتری داشته باشند. معمولاً یک سمت لاستیک برای چسبندگی در جادههای خشک و سمت دیگر برای کنترل در شرایط مرطوب طراحی شده است. این نوع لاستیکها به دلیل ویژگیهای خاص خود، معمولاً در خودروهای اسپرت و لوکس استفاده میشوند. گل نامتقارن لاستیک به رانندگان این امکان را میدهند که از مزایای هر دو نوع چسبندگی بهرهمند شوند.

گل تایر جهتدار
گل لاستیکهای جهتدار به گونهای طراحی شدهاند که فقط در یک جهت خاص نصب شوند. این نوع طراحی اکثراً شامل شیارهای عمیق و زاویهدار است که به تخلیه آب و گل کمک میکند و در نتیجه چسبندگی بهتری را در شرایط مرطوب فراهم میآورد. گل جهتدار در لاستیکها، بیشتر برای خودروهای مسابقهای و آفرود مناسب هستند، زیرا عملکرد بهتری در شرایط لغزنده دارند. نصب صحیح این لاستیکها بسیار مهم است، زیرا اگر به اشتباه نصب شوند، عملکرد آنها به شدت کاهش مییابد.

گل لاستیک زمستانی
گل لاستیکهای زمستانی به طور خاص برای شرایط برفی و یخزده طراحی شدهاند. این لاستیکها دارای شیارهای عمیقتر و الگوهای خاصی هستند که به افزایش چسبندگی و کنترل در شرایط لغزنده کمک میکند. ترکیبات لاستیکی این نوع گل تایر به گونهای انتخاب شدهاند که در دماهای پایین نرم باقی بمانند و از سایش زودرس جلوگیری کنند. گل زمستانی لاستیک برای رانندگی در مناطق سردسیر و برفی مصرف داشته و میتوانند به طور قابل توجهی ایمنی و عملکرد خودرو را در این شرایط بهبود بخشند.
نکات موثر در خرید بهترین گل لاستیک خودرو
انتخاب بهترین گل لاستیک خودرو یک فرآیند چند عاملی است که نیازمند توجه به موارد مختلفی است. با در نظر گرفتن نوع خودرو، شرایط آب و هوایی، نوع رانندگی، میزان سایش، شاخصهای عملکرد، سطح صدا، بودجه و برند، میتوانید لاستیک مناسبی را انتخاب کنید که ایمنی، عملکرد و راحتی شما را در رانندگی تضمین نموده و دارای گل و آجهای استانداردی نیز باشد.
1. نوع خودرو و کاربری آن
اولین و مهمترین عامل در انتخاب گل لاستیک، نوع خودرو و کاربری آن است. خودروهای سواری، شاسیبلند، وانت بار، خودروهای اسپرت و خودروهای آفرود هر کدام نیازمندیهای متفاوتی از نظر نوع گل در لاستیک دارند. به عنوان مثال، خودروهای اسپرت برای چسبندگی بیشتر در سرعتهای بالا به لاستیکهایی با الگوی آج کم و بلوکهای بزرگتر نیاز دارند، در حالی که خودروهای آفرود به لاستیکهایی با آجهای عمیق و بلوکهای بزرگ برای چسبندگی در سطوح ناهموار و گل و لای نیازمندند. همچنین، برای خودروهای سواری روزمره، اغلب لاستیکهایی با الگوی متقارن و شیارهای کارآمد برای رانندگی در شرایط مختلف آب و هوایی مناسب است.
2. شرایط آب و هوایی و محیط رانندگی
شرایط آب و هوایی و محیط رانندگی نقش بسیار مهمی در انتخاب گل تایر دارند. اگر در منطقهای با بارندگی زیاد زندگی میکنید، لاستیکهایی با شیارهای عمیق و طراحی مناسب برای تخلیه آب باید انتخاب کنید. در مناطق برفی و یخبندان، لاستیکهای زمستانی با شیارهای بیشتر و ریزشیارها برای چسبندگی در برف و یخ لازم است. از طرفی در مناطق گرم و خشک، لاستیکهایی با آج کمتر و طراحی مقاوم در برابر حرارت میتوانند مناسب باشند. همچنین، اگر بیشتر رانندگی شما در داخل شهر است یا در جادههای بین شهری، نوع گل لاستیک متفاوتی پیشنهاد میگردد.
3. گل لاستیک و نوع رانندگی
نوع رانندگی و سبک شخصی شما نیز تاثیر زیادی در انتخاب گل لاستیک دارد. اگر رانندهای پرشتاب و با سرعت بالا هستید، لاستیکهایی با طراحی اسپرت و چسبندگی بالا را ترجیح میدهید. اما اگر رانندگی آرام و اقتصادی را دوست دارید، لاستیکهای متقارن با عمر طولانی و مصرف سوخت بهینه گزینه بهتریاند. افرادی که بیشتر در پیچها رانندگی میکنند، لاستیکهای نامتقارن با چسبندگی جانبی بالا را انتخاب مینمایند.

4. میزان سایش و عمر لاستیک
میزان سایش و عمر لاستیک یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب گل لاستیک به شمار میرود. برخی از الگوهای آج به گونهای طراحی شدهاند که سایش یکنواختی داشته باشند و عمر لاستیک را افزایش دهند. لاستیکهایی که از ترکیبات باکیفیت ساخته شدهاند نیز معمولاً عمر بیشتری دارند. نکته قابل توجه اینست که هنگام خرید لاستیک، به شاخص سایش آج (Treadwear) که بر روی لاستیک درج گردیده دقت کنید؛ زیرا این شاخص نشان دهنده میزان مقاومت لاستیک در برابر سایش است.
5. شاخصهای عملکرد لاستیک (سرعت و بار)
شاخصهای عملکرد لاستیک شامل شاخص سرعت و شاخص بار هستند که بر روی دیواره لاستیک درج شدهاند. شاخص سرعت نشان دهنده حداکثر سرعتی است که لاستیک میتواند به صورت ایمن تحمل کند. شاخص بار هم نشان دهنده حداکثر وزنی است که لاستیک میتواند از خود نشان دهد. هنگام انتخاب لاستیک، به این شاخصها توجه داشته و لاستیکی را انتخاب کنید که با مشخصات خودروی شما مطابقت داشته باشد.
6. گل لاستیک و سطح صدا و راحتی
برخی از گلهای لاستیک به شکلی هستند که صدای کمتری تولید کنند و سواری نرم و راحتتری را ارائه دهند. اگر صدای لاستیک برای شما آزاردهنده است، لاستیکهایی با الگوهای آج کم صدا را انتخاب کنید. همچنین، لاستیکهایی با دیواره نرمتر راحتی بیشتری را فراهم میکنند.
7. بودجه و قیمت لاستیک
بودجه شما و قیمت لاستیک نیز یکی از عوامل مهم در انتخاب است. لاستیکهای با کیفیت بالا و برندهای معتبر قیمت بیشتری دارند، اما در عوض ایمنی و عملکرد بهتری ارائه میدهند. اگر بودجه محدودی دارید، میتوانید از لاستیکهای با کیفیت متوسط بهره ببرید. با این حال، توصیه میشود که از لاستیکهای بسیار ارزان و بیکیفیت خودداری کنید، زیرا ایمنی شما را به خطر میاندازند.
8. برند و شهرت تولیدکننده
برند و شهرت تولیدکننده لاستیک نیز میتواند در انتخاب شما تاثیرگذار باشد. برندهای معتبر لاستیکهای با کیفیت و قابل اعتمادی تولید میکنند که از استانداردهای ایمنی و عملکرد بالایی برخوردارند.

سخن نهایی
در باماشین به یک بخش مهم در تایر پرداختیم. گل لاستیک خودرو یکی از عوامل کلیدی در عملکرد و ایمنی خودرو میباشد که تأثیر زیادی بر تجربه رانندگی دارد. انتخاب مناسب این محصول میتواند چسبندگی، کنترل، و راحتی در رانندگی را به واسطه تایرها بهبود بخشد. گلهای لاستیک به طور کلی به چهار دسته اصلی تقسیم میشوند: متقارن، نامتقارن، جهتدار و زمستانی، که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند.
باید در نظر داشت که انتخاب صحیح لاستیک نه تنها به بهبود تجربه رانندگی کمک کرده، بلکه به کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر مفید لاستیک نیز منجر میگردد. پیشنهاد میکنیم که همواره به عمق آج لاستیک توجه و در صورت کاهش عمق آج، لاستیکها را تعویض کنید. همچنین از فشار باد لاستیکها و تنظیم مرتب آنها غافل نشوید.