چگونه عوارض ماشین پرداخت کنیم؟ نحوه پرداخت عوارض خودرو

پرداخت عوارض خودرو بر عهده تمام صاحبان وسایل نقلیه، از موتورسیکلت‌ها و خودروهای سواری گرفته تا اتوبوس‌ها و کامیون‌هاست. این هزینه، که برای استفاده از معابر پرداخت می‌شود، نقش مهمی در بهبود و نوسازی جاده‌ها و خیابان‌ها دارد؛ وظیفه‌ای که بر عهده شهرداری‌ها و سازمان راهداری است. وضعیت مناسب جاده‌ها یکی از عوامل کلیدی برای رانندگی ایمن است و پرداخت عوارض خودرو در اجرای پروژه‌های عمرانی و ارتقای کیفیت جاده‌ها سهم بسزایی دارد. با بهبود شرایط جاده‌ها، تجربه رانندگی نیز بهتر خواهد شد.

در مقاله امروز برای مخاطبان باماشین در خصوص عوارض ماشین و اینکه چگونه باید آن را پرداخت کنیم، نکات و آموزش را آماده کرده‌ایم که می‌خوانید.

عوارض خودرو چیست؟

مالکین وسایل نقلیه، علاوه بر هزینه‌هایی مانند سوخت، سرویس‌های دوره‌ای و بیمه، موظف هستند مبلغی به عنوان عوارض خودرو پرداخت کنند. این مبلغ به منظور استفاده از خیابان‌ها، جاده‌ها و بزرگراه‌های کشور پرداخت شده و صرف اجرای پروژه‌های عمرانی و رفاهی مانند ترمیم و آسفالت معابر می‌شود. پرداخت عوارض خودرو ، که شامل انواعی مانند عوارض آزادراهی، طرح ترافیک و عوارض شهرداری است، یکی از الزامات تردد وسایل نقلیه به شمار می‌رود. همچنین، تسویه عوارض خودرو، در کنار مدارکی همچون برگ سبز و بیمه شخص ثالث، از شروط اصلی در فرایند فروش خودرو محسوب می‌شود و بر عهده مالک وسیله نقلیه است.

انواع عوارض خودرو

به طور کلی سه نوع عوارض برای خوردو در نظر گرفته شده است که صاحبان خودرو موظف به پرداخت آن‌ها هستند. در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم:

1. عوارض سالانه:

سلامت خودرو و ایمنی تردد تا حد زیادی به شرایط مناسب جاده‌ها و خیابان‌ها وابسته است. مسئولیت بهبود، نوسازی و نگهداری معابر بر عهده شهرداری‌هاست و برای تأمین هزینه این خدمات، مالکان وسایل نقلیه موظف هستند سالانه مبلغی را تحت عنوان عوارض خودرو پرداخت کنند. این عوارض صرف پروژه‌های عمرانی مانند ترمیم و آسفالت جاده‌ها، ساخت پل، ایجاد معابر جدید، نصب علائم راهنمایی و بهبود سیستم حمل‌ونقل شهری می‌شود. پرداخت این هزینه که از سال ۱۳۶۹ بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی به قانون تبدیل شده، یکی از الزامات تردد وسایل نقلیه در مسیرهای شهری و بین‌شهری است. پرداخت این عوارض، علاوه بر بهبود کیفیت جاده‌ها و خیابان‌ها، به توسعه و آبادانی شهر نیز کمک می‌کند. 

سازمان أمور مالیاتی کشور بر طبق آیین نامه خرداد ماه سال 1400، وظیفه محاسبه عوارض سالیانه خودرو را بر عهده دارد و در ماه دی هر سال این مبلغ را تعیین کرده و در اختیار وزارت کشور قرار می دهد. سامانه الکترونیک سمیع در همین راستا توسط وزارت کشور راه اندازی شده است تا صاحبان خودرو بتوانند برای محاسبه آنلاین عوارض، استعلام و پرداخت آن به این سایت مراجعه نمایند. جهت محاسبه این عوارض، فاکتورهایی همچون، قیمت ریالی خودرو، مدل و سال ساخت آن در نظر گرفته می شود.

2. عوارض خودرو آزادراهی:

نوع دیگری از هزینه به نام عوارض آزادراهی برای وسایل نقلیه وجود دارد که مربوط به استفاده از آزادراه‌ها است. این عوارض، همان‌طور که از نامش پیداست، هزینه‌ای است که رانندگان در هنگام عبور از آزادراه‌ها پرداخت می‌کنند. هر راننده ای در سفرهای بین‌شهری با ایستگاه‌های عوارضی مواجه شده است، جایی که انواع وسایل نقلیه مانند موتورسیکلت، خودروهای سواری، وانت، کامیون و اتوبوس توقف کرده و عوارض مربوطه را پرداخت می‌کنند.

با این حال، این روش سنتی به تدریج جای خود را به سیستم‌های الکترونیکی داده است. امروزه بسیاری از آزادراه‌های کشور به فناوری ثبت پلاک مجهز شده‌اند، که از طریق دوربین، عوارض آزادراهی را به صورت خودکار برای خودرو کارکرده محاسبه می‌کند. اگر به طور منظم در مسیرهای بین‌شهری سفر می‌کنید، توصیه می‌شود که عوارض آزادراهی را به موقع پرداخت کنید تا از جریمه تأخیر جلوگیری شود. میزان این عوارض بسته به نوع وسیله نقلیه متفاوت است.

در تعیین این عوارض عواملی چون هزینه تعمیرات و نگه داری و امکانات رفاهی جاده، نوع جاده و ... در نظر گرفته می شود. این مبالغ با هدف بهبود کیفیت و سالم سازی مسیرهای جاده دریافت می شود و روش های متعددی برای پرداخت آن وجود دارد، مانند استفاده از اپلیکیشن های مربوطه، نصب برچسب بر روی خودرو و کسر مبلغ از حساب متصل به پلاک و یا پرداخت الکترونیک.

3. طرح ترافیک:

نوع دیگری از عوارض خودرو مربوط به ورود به محدوده طرح ترافیک است. این طرح با هدف کاهش ترافیک و محدود کردن تردد خودروها در معابر اصلی شهر، به ویژه در تهران، اجرا می‌شود. اگرچه ورود غیرمجاز به این محدوده جریمه رانندگی محسوب نمی‌شود، اما مستلزم پرداخت عوارض است. این عوارض معمولا برای کلان شهرها با حجم ترافیک بالا مانند تهران، أصفهان و ... است و شهرداری‌ها آن را مشخص می کنند و هدف اصلی آن کنترل ترافیک و آلودگی هواست.

نحوه پرداخت عوارض خودرو

پرداخت عوارض خودرو از مهم‌ترین الزامات، چه در زمان فروش و چه در استفاده روزمره از وسیله نقلیه، محسوب می‌شود. حتی اگر قصد خرید یا فروش خودرو را ندارید، لازم است مالیات و عوارض خودرو را به‌موقع پرداخت کنید تا از انباشته شدن هزینه‌ها و دشواری در تسویه‌حساب جلوگیری شود.

تمامی مالکان خودرو، چه در شهرهای آرام و بدون طرح ترافیک و چه در شهرهای شلوغی مانند تهران با محدودیت‌های ترافیکی، موظف به پرداخت عوارض هستند. همچنین، کسانی که به‌طور منظم سفرهای بین‌شهری دارند، باید عوارض جاده‌ای را نیز پرداخت کنند. با توجه به انواع مختلف عوارض، پرداخت منظم آن‌ها از جریمه‌های سنگین جلوگیری می‌کند. 

روش های متعددی جهت پرداخت عوارض سالانه خودرو وجود دارد. این پرداخت می تواند به صورت آنلاین و از طریق سامانه سمیع صورت پذیرد. سامانه تهران من و سوپر اپلیکیشن شهرزاد نیز امکان پرداخت این عوارض را برای شهروندان تهرانی فراهم کرده است. علاوه بر این با استفاده کد USSD نیز می توان عوارض خودرو را استعلام و سپس پرداخت کرد. برای اینکار کد دستوری *137*3*3# تعبیه شده است. همچنین می توان به صورت حضوری و از طریق دفاتر پیشخوان خدمات الکترونیک نسبت به پرداخت این هزینه اقدام نمود.

این روش ها برای پرداخت عوارض آزادراه ها و طرح ترافیک نیز کاربرد دارند. ضمن اینکه عوارض آزادراه از طریق برچسب عوارض نیز قابل پرداخت است.

جریمه پرداخت نکردن عوارض خودرو

در صورت عدم پرداخت عوارض سالانه خودرو، مبلغی معادل ۲ درصد از عوارض به عنوان جریمه دیرکرد برای هر ماه تأخیر به هزینه نهایی اضافه می‌شود. این جریمه بر اساس ماده ۴۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده است. همچنین، در صورت عدم پرداخت عوارض شهرداری برای یک سال کامل، جریمه‌ای معادل ۲۴ درصد از مبلغ کل به عوارض اضافه خواهد شد. نکته قابل توجه این است که عوارض سالانه شهرداری قابلیت بخشودگی ندارند و مالک خودرو موظف به پرداخت آن‌ها است. علاوه بر این، عدم پرداخت عوارض آزادراه ۳۰ هزار تومان جریمه در پی دارد و شهروندان موظف به پرداخت آن پس از ورود به آزادراه‌ها در طول ۴۸ ساعت هستند.

سیستم حمل و نقل هوشمند

سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند (ITS یا Intelligent Transportation Systems) به مجموعه‌ای از فناوری‌های نرم‌افزاری و مخابراتی گفته می‌شود که به صورت یکپارچه برای بهینه‌سازی و ارتقای عملکرد حمل‌ونقل مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از کاربردهای این سیستم‌ها، راه‌اندازی سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض است که با هدف کاهش ترافیک و آلودگی طراحی شده است.

پرداخت عوارض به صورت الکترونیکی (ETC یا Electronic Toll Collection) طی سال‌های اخیر به‌طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. این روش به رانندگان امکان می‌دهد با تهیه برچسب مخصوص و نصب آن روی شیشه خودرو، بدون نیاز به توقف در ایستگاه‌های عوارضی عبور کنند، زیرا هزینه مربوطه به صورت خودکار از حساب آن‌ها کسر می‌شود.

برای دریافت برچسب عوارض خودرو لازم است نسبت به ثبت درخواست در سامانه پرداخت الکترونیکی بانک مسکن و دریافت برچسب از طریق پست اقدام شود. علاوه براین، با مراجعه حضوری به دفاتر فروش مجاز معرفی‌شده توسط پلیس راهور، شعب منتخب بانک مسکن و یا از ایستگاه‌های عوارضی مجهز به سیستم پرداخت الکترونیکی می توان این برچسب ها را تهیه نمود.

پس از تهیه برچسب الکترونیکی، لازم است به‌صورت افقی در قسمت بالای شیشه جلو (ترجیحاً پشت آینه) نصب شود. سطح شیشه باید کاملاً تمیز و عاری از هرگونه گردوغبار باشد و از تماس دست با قسمت چسبناک برچسب خودداری شود. هرچند زاویه نصب می‌تواند کمی متفاوت باشد، اما جابه‌جا کردن برچسب یا قرار دادن آن روی شیشه‌هایی که با لایه فلزی پوشانده شده‌اند، ممکن است عملکرد آن را مختل کند.

«مشاهده قیمت روز خودرو داخلی و قیمت روز خودرو خارجی در باماشین»

کلام آخر

پرداخت عوارض خودرو یکی از الزامات قانونی و اساسی برای تمامی مالکان وسایل نقلیه است که با هدف بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، کاهش ترافیک و افزایش ایمنی جاده‌ها اجرا می‌شود. این عوارض شامل انواع سالانه، آزادراهی و طرح ترافیک است و روش‌های مختلفی برای پرداخت آن‌ها، از جمله سامانه‌های آنلاین و برچسب‌های الکترونیکی، وجود دارد. بی‌توجهی به پرداخت به‌موقع این هزینه‌ها، جریمه‌های قابل توجهی به همراه دارد و ممکن است فرایند فروش خودرو را نیز دشوار کند. بنابراین، پرداخت منظم عوارض علاوه بر کمک به توسعه شهری، از تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند و تجربه‌ای بهتر و امن‌تر از رانندگی را به همراه دارد.