علت دمای بالای موتور چیست و چه باید کرد؟

علت دمای بالای موتور چیست؟

یکی از مشکلاتی که ممکن است برای هر راننده‌ای پیش آمده باشد بالا رفتن بیش از حد دمای موتور است و این سوال پیش می‌آید که علت دمای بالای موتور چیست؟ در چنین شرایطی راننده چاره‌ای ندارد جز اینکه خودرو را متوقف کرده و کاپوت را بالا بزند و منتظر خنک شدن آن بماند. اما افزایش دمای موتور می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. در این مقاله سعی داریم این دلایل را بررسی کرده و راهکارهایی برای حل و یا جلوگیری از این مشکل ارائه کنیم.

آشنایی با سیستم خنک کننده موتور

بگذارید قبل از اینکه علت دمای بالای موتور را توضیح دهیم، کمی با سیستم خنک کننده موتور آشنا شویم. موتور خودرو برای اینکه کارکرد مناسب خود را داشته باشد در دمای معینی فعالیت می‌کند. این دما به اندازه‌ای است که فرد قادر به لمس موتور به دلیل حرارت آن نخواهد بود. اما زمانی که این دما بیش از حد معمول باشد ممکن است قطعات موتور دچار آسیب شوند. در حالت عادی این دما در سطح پیستون 300 درجه سانتی‌گراد و در سیلندرها 150 درجه سانتی‌گراد مشاهده می‌شود. به این رخداد بالا رفتن آمپر موتور نیز می‌گویند. در چنین شرایطی بخار از موتور بلند شده، درجه دمای آب در محدوده قرمز گرفته و چراغ اخطار موتور نیز روشن می‌شود. این شرایط معمولا در فصول گرم سال رخ می‌دهد اما بالا رفتن آمپر در زمستان نیز امکان داشته اتفاق بیفتد. به طور کلی دمای مناسب موتور در فصول گرم و فصول سرد سال به ترتیب 87-107 و 104-90 درجه سانتی گراد است.

بیشتر بخوانید: علت بالا بودن دور موتور خودرو چیست؟

البته برای جلوگیری از این مشکل سیستم خنک کننده در خودروها تعبیه شده است. این سیستم مایع خنک کننده‌ای را در موتور به جریان می‌اندازد که این مایع از گرمای موتور کاسته و آن را به رادیاتور خودرو هدایت می‌کند. این سیستم شامل قطعات متعددی است، مانند ترموستات، پمپ آب، هسته گرم کننده، شلنگ‌ها و رادیاتور.

پمپ آب با چرخش خود مایع خنک کننده را به جریان انداخته و این مایع در کانال‌های متعددی که در اطراف موتور تعبیه شده است به گردش در می‌آید و حرارت موتور را می‌گیرد. این مایع از طریق شلنگ‌هایی به سمت رادیاتور حرکت می‌کند. رادیاتور دارای یک لوله است که به شکل مارپیچ در آمده است و هوای موجود در این مارپیچ‌های حرارت را از مایع خنک کننده می‌گیرد و این چرخه ادامه می‌یابد. حالا بیایید بدانیم که علت دمای بالای موتور چیست؟!

10 علت دمای بالای موتور

گرم شدن بیش از حد موتور دلایل متعددی دارد بنا بر شرایطی رخ داده و در ادامه، 10 مورد از علت‌های دمای بالای موتور را ذکر خواهیم کرد.

دمای بالای موتور به علت مشکلات رادیاتور

تجمع رسوبات و گرد و غبار می‌تواند موجب خرابی رادیاتور شود. در چنین شرایطی مایع خنک کننده به نقطه جوش خود می‌رسد و قادر به خنک کردن موتور نخواهد بود و بنابراین موتور داغ می‌کند.

خرابی سیستم خنک کننده

دمای موجود در محفظه احتراق موتور به 1360 درجه سانتی گراد می‌رسد. برای کنترل این دما نیاز به عملکرد صحیح سیستم خنک کننده است. در صورت وجود مشکل در این سیستم عملکرد آن به خوبی صورت نمی‌گیرد و موتور خودرو داغ خواهد گشت. همچنین نشتی در این سیستم موجب ورود هوا به آن خواهد شد که نتیجه آن افزایش دمای موتور است. ورود هوا به سامانه خنک کننده به شکل پدیده‌ای به نام قفل هوا در جریان گردش مایع خنک کننده اختلال ایجاد می‌کند. علاوه بر این هرگونه گرفتگی در این سیستم نیز عملکرد این سیستم را با اخلال روبرو می‌نماید و شاهد دمای بالای موتور خواهیم بود.

کاهش میزان روغن موتور

وجود روغن موتور اصطکاک بین قطعات موتور را کاهش داده و از این طریق در کنترل دمای موتور نقش ایفاء می‌کند. کم بودن روغن موتور که به دلایل مختلفی من جمله نشتی می‌تواند رخ دهد با افزایش اصطکاک در موتور دمای آن را افزایش داده و بالا رفتن آمپر را در پی دارد.

خرابی پمپ آب

یکی دیگر از دلایل دمای بالای موتور خراب شدن  پمپ آب ماشین است. پمپ آب وظیفه به گردش در آوردن مایع خنک کننده را بر عهده دارد و هر مشکلی در آن موجب اختلال در چرخه خنک کنندگی این سامانه می‌شود. با افزایش عمر خودرو ممکن بوده یاتاقان‌ها یا پروانه این پمپ فرسوده یا شکسته شوند و در عملکرد آن اختلال ایجاد کنند.

آسیب در شلنگ و تسمه

شلنگ و تسمه از اجزای مهم سامانه خنک کننده خودرو هستند و در تهویه هوا نقش مؤثری دارند. مشکل در هر یک از شلنگ‌های این سیستم عملکرد سیستم خنک کننده را مختل کرده و داغ کردن موتور را به دنبال دارد.

نقش ترموستات در دمای بالای موتور

ترموستات نیز می‌تواند منجر به دمای بالای موتور گردد، چراکه ترموستات وظیفۀ تنظیم سیستم خنک کننده را بر عهده دارد و از نشانه‌های خرابی آن نشتی خنک کننده و نوسانات دماست. خرابی این سیستم افزایش دمای موتور و به تبع خرابی موتور را در پی دارد و هزینه‌های بسیاری را بر روی دست می‌گذارد.

غلظت مایع خنک کننده

در هوای سرد این امکان وجود داشته که مایع خنک کننده حالت ژله‌ای به خود گرفته و روانی مورد نیاز را نداشته باشد. در چنین حالتی با گرفتگی لوله‌ها و یا رادیاتور گردش این مایع دچار مشکل شده و احتمال آسیب به موتور نیز وجود دارد.

دمای بالای موتور به خاطر خرابی واشر سرسیلندر

دمای بالای موتور می‌تواند نشانه‌ای از خرابی واشر سرسیلندر باشد. واشر سرسیلندر وظیفه آب‌بندی بین بلوک سیلندر و سرسیلندر را بر عهده دارد و از نشت مایعات خنک‌کننده به داخل سیلندر یا نشت گازهای احتراق به داخل سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کند. اگر این واشر آسیب ببیند، مایع خنک‌کننده توانسته به داخل سیلندر نفوذ کند و باعث کاهش کارایی سیستم خنک‌کننده و افزایش دمای موتور شود.

همچنین، در صورتی واشر سرسیلندر خراب گردد، گازهای احتراق می‌توانند به داخل سیستم خنک‌کننده نفوذ کنند و باعث ایجاد فشار اضافی در سیستم شوند. این فشار اضافی باعث افزایش دمای موتور و در نهایت آسیب به سایر قطعات موتور شود. بنابراین، دمای بالای موتور می‌تواند نشانه‌ای جدی از خرابی واشر سرسیلندر باشد و نیازمند بررسی و تعمیر فوری است.

سفت شدن سوپاپ‌ها

سفت بودن بیش از حد سوپاپ‌ها موجب فشار به موتور و در نتیجه افزایش بیش از حد دمای آن خواهد شد. دلیل این امر نیز معمولا چسبندگی پایین روغن موتور است.

مسدود شدن اگزوز

اگر دود سیاه و پسماندهای تولید شده حاصل از احتراق از طریق اگزوز از خودرو خارج نشود، به موتور فشار وارد نموده و دمای آن بیش از حد معمول افزایش خواهد یافت.

نشانه‌های بالا رفتن دمای موتور چیست؟

حالا سوال اینجاست که نشانه‌های داغ کردن موتور چیست؟ این رخداد همچون هر مشکل دیگری در خودرو مثل «استارت نخوردن خودرو» و یا «سفت شدن پدال ترمز» و... همراه با نشانه‌هایی است که با شناخت آن‌ها صاحب خودرو می‌تواند در اسرع وقت تمهیدات لازم را بیاندیشد. نشانه‌های بالا رفتن دمای موتور عبارت است از:

• داغ بودن کاپوت ماشین

حس کردن حرارت در زمان روشن بودن خودرو طبیعی است. اما اگر این حرارت بیش از حد معمول باشد نشانه وجود مشکل در موتور خودرو است. در چنین حالتی فرد قادر نخواهد بود بیشتر از چند ثانیه گرمای کاپوت را تحمل کند.

• صداهای نامتعارف

زمانی که سیستم خنک کننده خودرو به هر دلیلی دچار مشکل گردد صداهای نامتعارفی از آن به گوش خواهد رسید مانند صدای کوبیده شدن در.

• خروج دود و بخار از کاپوت

بیرون آمدن بخار و دود از کاپوت خودرو به معنای داغ کردن موتور است و زمانی رخ می‌دهد که مایع خنک کننده به نقطه جوش خود رسیده باشد.

• کاهش قدرت موتور

اختلال در عملکرد و کاهش قدرت موتور در زمان داغ کردن آن اجتناب ناپذیر است. اگر کاهش قدرت موتور خودرو همراه با صداهای نامتعارف و بوی بد باشد به معنای بالا زدن آمپر موتور است.

• بوی بد

دیگر نشانه از بالا رفتن دمای موتور احساس بود نامطبوع می‌باشد. با افزایش دما در موتور بخش‌های پلاستیکی، لاستیکی و ساخته شده از رزین موتور نرم شده و بوی ناخوشایندی مانند بوی سوختگی ایجاد می‌کنند.

اقدامات مناسب برای مقابله با دمای بالای موتور

در زمان بالا رفتن آمپر لازم است بلافاصله خودرو را متوقف کنید، کاپوت را بالا زده، کولر را خاموش و تمام شیشه‌های پنجره‌ها را هم پایین بکشید. با فردی متخصص یا امداد خودرو تماس بگیرید تا برای حل مشکل به شما کمک کنند. برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد موتور لازم است مایع خنک کننده و روغن موتور در زمان های مناسب تعویض شوند. همچنین احتمال وجود هرگونه نشتی در سیستم خنک کننده نیز بررسی شود.

از سوی دیگر، درجه حرارت آب و روغن همواره مدنظر باشد و زمانی که این دما از حد معمول بالاتر رود حتما نسبت به متوقف کردن خودرو اقدام کنید تا فرصت خنک شدن پیدا کنند. بدین طریق از آسیب به سایر اجزای خودرو جلوگیری خواهد شد. رانندگی اصولی و مناسب، عدم پارک خودرو در محیط‌های گرم یا زیر تابش مستقیم خورشید، استفاده از ضدجوش و ضد یخ باکیفیت و بررسی مداوم قطعات آسیب پذیر از دیگر مواردی است که می‌تواند از بالا زدن آمپر موتور جلوگیری کند و با دمای بالای موتور مقابله کرد.

سخن پایانی مقاله دمای بالای موتور

در این مقاله از مجله خودرو باماشین به بررسی بالا رفتن بیش از حد دمای موتور خودرو پرداختیم. عوامل مؤثر در این رخداد را برشمردیم و نشانه‌های داغ کردن موتور را معرفی کردیم و در نهایت راهکارهایی برای جلوگیری از این حادثه و همچنین پیشگیری از آن ارائه کردیم. در نهایت، می‌توان گفت که دمای بالای موتور ناشی از عوامل متعددی است، از مشکلات جزئی تا خرابی‌های جدی. شناسایی دقیق علت این مشکل نیازمند بررسی دقیق توسط متخصصین مکانیک خودرو است. به تعویق انداختن رسیدگی به دمای بالای موتور می‌تواند منجر به خسارات جدی و هزینه‌های سنگین‌تر در آینده شود. بنابراین، همیشه بهتر است در صورت مشاهده دمای بالای موتور، به سرعت به تعمیرگاه مراجعه کرده و مشکل را بررسی و رفع نمایید. همچنین داغ کردن موتور خودرو موجب آسیب در سایر قطعات خودرو نیز می‌گردد؛ پس بنابراین تشخیص به موقع این مشکل و جلوگیری از آن کمک بزرگی به کاهش خسارات و صدمات در ساختاری موتور اتومبیل خواهد کرد.