تحلیل اختلاف قیمت خودروهای مونتاژی ایران و کشورهای همسایه-اسفند ماه 1403

به گزارش باماشین،بازار خودرو در ایران همواره یکی از پرچالش ترین حوزه های اقتصادی بوده است.از یک سو،محدودیت های وارداتی و تعرفه های سنگین و از سوی دیگر مشکلات تولید داخلی و کیفیت نه چندان مطلوب خودروها،باعث شده اند که مصرف کنندگان ایرانی با شرایط دشواری برای خرید خودرو مواجه شوند،اما یکی از مسائل قابل تامل در این حوزه،تفاوت فاحش قیمت خودروهای مونتاژ شده در ایران با قیمت همان خودروها در کشورهای همسایه نظیر امارات و عربستان است.این اختلاف قیمت نه تنها تعجب برانگیز است بلکه سوالات بسیاری را درباره ساختار قیمت گذاری،سیاست های اقتصادی و مدیریت بازار خودرو در ایران به ذهن متبادر می کند.

بر اساس داده های موجود،قیمت خودروهای مونتاژ شده در ایران نسبت به کشورهای همسایه مانند امارات و عربستان 60 تا 120 درصد و گاهی تا 170 درصد بیشتر است.این در حالی است که تولید این خودروها با نیروی کار و انرژی ارزان تر در داخل کشور انجام می شود و انتظار می رود قیمت آن ها کمتر یا برابر با نرخ های جهانی باشد.اما واقعیت بازار ایران بر خلاف این منطق اقتصادی است.

اختلاف قیمت خودروهای مونتاژ شده در ایران با بازار های منطقه ای را می توان در چند عامل کلیدی ریشه یابی کرد:

1-سیاست های اقتصادی غیر شفاف،دخالت های دولتی

2-تعرفه های سنگین بر قطعات وارداتی و انحصار تولید 

3-ضعف در مدیریت زنجیره تامین،بهره وری پایین و استفاده از فناوری های قدیمی

4-سودجویی دلالان از طریق ایجاد تقاضای کاذب و دستکاری قیمت ها

5-نبود رقابت کافی در بازار

همچنین،این اختلاف قیمت تاثیرات منفی متعددی بر مصرف کنندگان ایرانی داشته است:

*کاهش قدرت خرید در شرایط تورم و مشکلات اقتصادی که خرید خودرو را به چالشی بزرگ تبدیل کرده است.

*ایجاد نارضایتی عمومی از وضعیت بازار خودرو که اعتماد به سیاست گذاری های اقتصادی را تضعیف کرده و بسیاری آن را نتیجه بی توجهی به حقوق مصرف کننده و سوء مدیریت می دانند.

*افزایش شکاف طبقاتی که دسترسی به خودرو را برای قشر متوسط و پایین جامعه دشوارتر ساخته و شکاف طبقاتی را عمیق تر کرده است.

برای حل این معضل و ایجاد تعادل در بازار خودرو،اصلاحات ساختاری زیر پیشنهاد می شود:

1-ایجاد شفافیت در فرایند قیمت گذاری و کاهش دخالت های غیرضروری دولت در بازار

2-تقویت رقابت در بازار از طریق تسهیل ورود شرکت های خارجی یا کاهش انحصار تولید کنندگان داخلی

3-بهبود مدیریت زنجیره تامین

4-مقابله با دلال بازی برای مهار قیمت ها

5-ارتقای بهره وری و کیفیت تولید برای کاهش هزینه ها و جلب اعتماد مصرف کننده

 در پایان نتیجه می گیریم اختلاف فاحش قیمت خودروهای مونتاژ شده در ایران با کشورهای همسایه نشانه ای از مشکلات عمیق ساختاری در صنعت خودروسازی و اقتصاد کشور است.این وضعیت نه تنها فشار اقتصادی مضاعفی بر مصرف کنندگان تحمیل کرده،بلکه اعتماد عمومی به سیاست های کلان را تضعیف ساخته است.اصلاح این شرایط نیازمند عزمی جدی برای اجرای تغییرات ساختاری،افزایش شفافیت و تقویت رقابت در بازار است.بدون این تغییرات،مصرف کننده ایرانی همچنان مجبور به پرداخت هزینه های گزاف برای خودروهای داخلی خواهد بود.