
قطعات مختلف موجود در خودرو از جمله موتور در حین حرکت تکانهای متعددی را تجربه میکنند؛ بنابراین به قطعات دیگر نیاز است که ضمن ثابت بودن از حرکات این قطعات اصلی کاسته و مانع انتقال تکانها و لرزشها به داخل کابین خودرو شوند. این قطعات مهم دستههای موتور هستند که تعدادی از آنها در خودرو موجود است. همچون هر بخش دیگر از سیستم جلوبندی خودرو، خرابی دسته موتور شماره 1 نیز بنا بر دلایلی رخ میدهد که دانستن این عوامل، میتواند در سلامت آن و جلوگیری از هزینههای لوازم یدکی جلوگیری کند.
اگر میخواهید با دسته موتور اتومبیل آشنا شوید و بدانید چه نقشی در ساختار خودرو ایفا میکند و همچنین، دلایل و علائم خرابی آن را نیز بدانید، توصیه میکنیم این مقاله را از دست ندهید.
دسته موتور چیست؟
دسته موتور مانند یک تکیهگاه، تعادل موتور خودرو را حفظ میکند و از قطعات مهم سیستم جلوبندی خودرو محسوب میشود. در این سیستم موتور و گیربکس به بدنه و شاسی خودرو اتصال برقرار میکنند که در آن دسته موتور شماره 1 به موتور و دسته موتور شماره 2 به گیربکس متصل است. علاوه بر این سایر اجزای خودرو نیز برای حفظ تعادل خود با این دستهها ارتباط برقرار میکنند.
به طور کلی دستههای موتور به دو نوع رایج مکانیکی و هیدرولیکی تقسیم میشوند. دسته موتورهای هیدرولیکی شامل یک پایه فلزی و یک بخش لاستیکی هستند که به آنها خاصیت ارتجاعی میدهد. تفاوت بین این دستهها در واقع به نوع لاستیک به کار رفته و نوع روغن موجود در فنرهای دسته است. در دسته موتور هیدرولیکی در لابهلای فنر دسته روغنی سیال موجود هست که آن را از نوع مکانیکی متمایز مینماید.
دسته موتور شماره 1 با نامهای دیگری نیز شناخته میشود، مانند دسته موتور کتابی، دسته موتور تک پیچ، دسته موتور خرچنگی و دسته موتور عقب گیربکس. این قطعه از جهات مختلف به موتور متصل میشود و بین موتور و رام خودرو (در گیربکس) ارتباط برقرار نموده و از این طریق ارتعاشات موتور را جذب و کنترل میکند. دسته موتور از ترکیبی از فلز و لاستیک ساخته شده است که بخش لاستیکی آن وظیفه دریافت ضربات را دارد. وجود لرزشهای مداوم و دمای بالا که موجب گرم شدن این قطعه میشود آسیبپذیری این قطعه را در پی دارد. چون با از دست رفتن خاصیت لاستیکی عملکرد این قطعه با اختلال مواجه میشود؛ بنابراین استفاده از لاستیکهای مرغوب و با کیفیت در ساخت آن اهمیت پیدا میکند.

وظایف اصلی دسته موتور شماره 1
مهمترین وظایف دسته موتور شماره 1 شامل موارد زیر است:
- عدم انتقال ارتعاشات موتور و ضربات وارده از سمت آن به کابین
- کاهش تکانهای اتومبیل در زمان وارد شدن ضربات به آن
- خنثی کردن ضربات موتور و گیربکس و جلوگیری از بهم ریختن سازمان قطعات
- کاهش لرزش خودرو در ترافیک و حرکت با دنده سنگین
- پایین آوردن ارتعاشات خودرو در زمان نیم کلاچ گرفتن
- خنثی سازی لرزشهای ماشین در زمان شروع حرکت
- حداقل رساندن سر و صدا در کابین سرنشینان
دسته موتور 1 حفظ موقعیت موتور را رقم میزند، یعنی کمک میکند تا موتور در موقعیت صحیح خود قرار گیرد و از جابهجایی آن در هنگام حرکت خودرو جلوگیری کند. همچنین در جذب و کاهش لرزشها و ضربات ناشی از کارکرد موتور نیز تاثیرگذار بوده و در نهایت، باعث راحتی بیشتر سرنشینان میشود. یکی دیگر از ویژگیهای برتر حضور این قطعه در خودرو، اینست که این دسته بار موتور را به طور یکنواخت بر روی شاسی خودرو توزیع و از فشار اضافی بر روی سایر اجزا جلوگیری میکند.
با نگه داشتن موتور در جای خود، دسته موتور شماره 1 ایمنی قابل قبولی را برای خودرو فراهم نموده تا در هنگام تصادف، جلوی جابهجا شدن موتور را بگیرد. وظیفه دیگر این دسته به پشتیبانی از اجزای دیگر مانند گیربکس و سیستمهای جانبی بر میگردد که به عملکرد صحیح آنها کمک میکند.

دلایل خرابی دسته موتور شماره 1
مهمترین دلیل خرابی دسته موتور فرسودگی این قطعه با افزایش عمر است که در نتیجه سایش بیش از اندازه بخش لاستیکی آن خواص ارتجاعی خود را از دست میدهد. در نتیجه فشار بیشتری به آن وارد شده که معمولا با ایجاد ترک و نشت مایع همراه خواهد بود. نشت روغن موتور به این قطعه فرسودگی آن را در پی خواهد داشت.
همچنین اگر این قطعه به صورت مناسب در جای خود نصب نشود عملکرد و دوام آن مختل میشود که دلیل این امر برخوردهای قطعات مختلف به آن است. رانندگی نا مناسب از سایر دلایل آسیب به این قطعه است. حرکاتی مانند پرش از دست اندازها، نیم کلاچ گرفتن بیش از اندازه، دستی کشیدن و دور زدن در سرعتهای بالا و ترمزهای ناگهانی این قطعه را به مرور آسیب پذیر میکند.
از سایر عوامل خرابی دسته موتور میتوان به کیفیت پایین آن و همچنین آسیب دیدگی و یا جابهجایی بر اثر سوانح و تصادفات اشاره کرد.

نشانه های خرابی دسته موتور شماره یک
مهمترین نشانه خرابی دسته موتور لرزشهای شدید در خودرو است که با سر و صداهای شدیدی همراه خواهند بود. نشانه های دیگری در خصوص خرابی دسته موتور شماره یک وجود دارد که عبارت هستند از موارد زیر:
سر و صدای شدید
شنیده شدن صدای ضربه یا صدایی مانند کوبیدن از نشانههای بارز خرابی دسته موتور شماره 1 است که دلیل آن برخورد قطعات مختلف خودرو از جمله موتور به یکدیگر میباشد. در زمانی که متوجه آن شدید، ظرف کمترین مدت زمان به تعمیرگاه مراجعه کرده تا مشکل تشخیص و رفع گردد.
حرکات موتور
در صورت فرسودگی و شکستگی این قطعه، حرکات شدیدی در موتور خودرو مشاهده خواهد شد که این حرکات در زمان پیچیدن، سرعت بالا و ترمز گرفتن حداکثر خواهد بود. علاوه بر این قطعات نزدیک به موتور مانند دسته دنده و پدالها نیز تکانهای شدیدی را تجربه خواهند کرد.
لرزشهای شدید خودرو
لرزش غیرعادی خودرو به ویژه در زمان استارت زدن همراه با سر و صدای شدید، از علائم قابل توجه خرابی دسته موتور شماره 1 است. این لرزش به ویژه در زمان استارت زدن خودرو به صورت محسوس مشاهده میشود. چون در حالت آسیب دیدگی، این قطعه قادر نخواهد بود به وظیفه اصلی خود که کنترل ارتعاشات موتور است عمل کند. عدم رسیدگی به این مشکل ممکن است آسیب به موتور اتومبیل را در پی داشته باشد.
فرسودگی قابل مشاهده
به مرور و افزایش عمر خودرو، فرسودگی و خرابی دسته موتور شماره 1 نیز افزایش مییابد. هر گونه ترک، شکستگی، سایش و ... در این قطعه مقدمهای بر آسیب به آن است و نیاز به تعویض آن را مشخص مینماید. بخش لاستیکی این قطعه به طور مشخص به دلیل ماهیت خود مستعد آسیب بیشتری است.

آیا خرابی دسته موتور شماره 1 میتواند به سایر اجزا آسیب بزند؟
بله، خرابی هر نوع از دستههای موتور بر عملکرد سایر لوازم یدکی خودرو اثر گذاشته و میتواند به سایر اجزا آسیب بزند. به عنوان مثاله، اگر دسته موتور به درستی کار نکند، میتواند باعث ایجاد فشار اضافی بر روی سیستم تعلیق شود که منجر به خرابی زودرس کمک فنرها و سایر اجزای تعلیق خواهد گشت.
خرابی دسته موتور میتواند باعث جابهجایی موتور و گیربکس نیز شود، که این موضوع ممکن است به سیستم انتقال قدرت آسیب رسانده و عملکرد آن را مختل نماید. همچنین اگر قطعه دسته نتواند موتور را در موقعیت صحیح خود نگه دارد، فشار اضافی بر روی شاسی خودرو وارد نموده و ساختار آن را با مشکل روبرو میکند.
از سوی دیگر، خرابی دسته موتور باعث افزایش لرزشها و ضربات در خودرو خواهد شد، که این موضوع به سایر اجزای داخلی ماشین مانند سیستم صوتی، داشبورد و حتی پیچ و مهرهها هم آسیب میرساند. بنابراین، نگهداری و بررسی منظم از دستههای موتور بسیار مهم است تا از آسیب به سایر لوازم و قطعات یدکی جلوگیری شود.
.: بیشتر بخوانید: علت منحرف شدن خودرو در سرعت بالا چیه؟ :.
هزینه تعمیر خرابی دستههای موتور
هزینههای تعمیر خرابی دستههای موتور را نمیتوانیم رقم خاصی مشخص کنیم زیرا بسته به چند عامل متفاوت است. هزینه تعمیر دسته موتور بسته به نوع و مدل خودرو متفاوت است و میتواند از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان متغیر باشد. به عنوان مثال هزینه تعمیر و یا تعویض دسته پراید ارزانتر از خودروهای لوکس میباشد. از طرفی اگر خرابی جزئی باشد، هزینه تعمیر کمتر خواهد بود؛ اما اگر نیاز به تعویض کامل دسته موتور باشد، هزینهها به طور قابل توجهی افزایش مییابد. این را نیز باید در نظر داشت که برخی از دسته موتورها ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند، به ویژه اگر از برندهای معتبر باشند.
در کنار موارد بالا، هزینه کارگاه و دستمزد تعمیرکار را نباید فراموش کرد. این موضوع نیز به شرایط جغرافیایی بستگی داشته و دستمزد تعمیرکار و کارگاههای معتبر و با تجربه، بالاتر است و عدد مشخصی را شامل نمیشود. برای اطلاع دقیق از هزینهها، بهتر است با چند کارگاه مختلف تماس بگیرید و قیمتها را مقایسه کنید.

سخن پایانی
یکی دیگر از مجموعه مقالات بررسی لوازم خودرو رسانه باماشین تمام شد. دانستیم که دسته موتور شماره 1 خودرو قطعهای مهم هست که با اتصال به موتور و تعدیل حرکات آن، هم به حفظ ثبات و سلامت موتور و قطعات دیگر و هم به جلوگیری از انتقال ارتعاشات به کابین سرنشینان خودرو کمک میکند.
آسیب به این قطعه و کارکرد نامناسب آن علاوه تجربه یک رانندگی ناخوشایند، صدمات شدیدی را به سایر قطعات خودرو از جمله موتور آن به دنبال خواهد داشت. در این مقاله ضمن معرفی دسته موتور مدل 1 عوامل موثر در ایجاد آسیب به آن مورد بررسی قرار گرفت و علاوه بر آن نشانههای وجود آسیب و صدمه در این قطعه برشمرده شد. تعویض به موقع هر یک از دسته موتورها، از ایجاد صدمات احتمالی به خودرو جلوگیری خواهد کرد و جلوی هزینههای اضافی را هم میگیرد.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی دسته موتور شماره 2 را نیز بدانید.